Koronavirüsün İşçi-İşveren Arasındaki İlişkilere Etkisi

Koronavirüsün İşçi-İşveren Arasındaki İlişkilere Etkisi ile ilgili bilgi yazısıdır.  Dünya Sağlık Örgütü koronavirüsleri hayvanlarda ve insanlarda hastalığa neden olan büyük bir virüs ailesi olarak tanımlanmıştır. Koronavirüsün insanlarda soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara veya zatürreye kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu belirtilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, virüsün bulaştığı insanların yaklaşık yüzde 2’si hayatını kaybetmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü, Çin’de ortaya çıkan ve en az 110 ülkeye yayılan koronavirüsü pandemi olarak ilan etmiştir.

Koronavirüsünün bulaşıcı olması ve henüz salgına karşı geliştirilen bir tedavi yönteminin bulunamaması hem bireysel yaşamı hem de iş ve ticari yaşamı etkisi altına almış ve olumsuz sonuçlar doğurmaya başlamıştır.

Bu kapsamda Koronavirüsün,  işçi-işveren arasındaki ilişkilere etkisi ile tarafların yükümlülüklerini değerlendirmek gerekmiştir.

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Yükümlülükleri

4857 sayılı Kanunun 77. Maddesi “İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki 9 riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. Bu bölümde ve iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde yer alan hükümler işyerindeki çıraklara ve stajyerlere de uygulanır.” Şeklinde olup, işverenin mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini belirtmiştir.

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği kapsamında alması gereken yükümlülükler kanunla sınırlı olmayıp, işveren muhtemel durumlarda da gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu durumda mali durumunun elvermediği, tecrübesiz ve bilgisiz olduğu şeklindeki mazeretlerin arkasına sığınması da söz konusu olmayacaktır.  (Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 09.11.1998 tarih ve 1998/7518-7851 E.K sayılı kararı)

İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Yükümlülükleri

6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu’nun 19’uncu maddesinde; “Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.”

Açıklanan karşısında koronavürüse karşı hem işverenlerin hem de işçilerin karşılıklı yükümlülükleri olduğu görülmektedir.

İşyerinde Koronavirüsü sebebi ile hastalanan veya ölen bir çalışanın bulunması halinde, bu durumun somut olayın özelliklerine göre iş kazası kapsamında değerlendirilmesi de söz konusu olabilecektir.

Avukat Mikail YEŞİL
Yeşil Law Office