Motorlu Aracı Çalan Ve Gasp Eden Kişilerin Hukuki Sorumlulukları
Motorlu Aracı Çalan Ve Gasp Eden Kişilerin Hukuki Sorumlulukları ile ilgili bilgi yazısıdır.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 107. Maddesinde;
Motorlu aracı çalan veya gasp eden kişi farazi işleten kabul edilmiş ve kanunun suç saydığı fiil sonucu, araç üzerinde hakimiyet kurduklarından; işledikleri fiilin hukuki sonuçlarına da katlanmaları gerektiği belirtilmiştir.
Madde metni şöyledir;
Bir motorlu aracı çalan veya gasp eden kimse işleten gibi sorumlu tutulur. Aracın çalınmış veya gasp edilmiş olduğunu bilen veya gereken özen gösterildiği takdirde öğrenebilecek durumda olan aracın sürücüsü de onunla birlikte müteselsilen sorumludur. İşleten, kendisinin veya eylemelerinden sorumlu olduğu kişilerden birinin, aracın çalınmasında veya gasp edilmesinde kusurlu olmadığını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. İşleten, sorumlu olduğu durumlarda diğer sorumlulara rücu edebilir.
Aracın çalındığını veya gasp edildiğini bilerek binen yolculara karşı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
Bu madde uyarınca, aracı çalan veya gasp eden kişilerin sorumluluklarının doğması için fiili işleyen kişi veya kişilerin ceza kanunu hükmü ile cezalandırılmaları şart değildir. Ancak bu kişi veya kişiler hırsızlık veya gasp suçundan dolayı, ceza mahkemesince mahkumiyet yoluna gidilmişse bu mahkumiyet hükmü, hukuk hakimini bağlamaktadır (TBK-M.74)
Karayolları Trafik Kanunu’nun 107. Maddesinden anlaşılacağı üzere; madde kapsamı sadece hırsızlık ve gasp fiilleri ile sınırlı olup, hırsızlık veya gasp dışında bir fiil sebebi ile aracın izinsiz olarak kullanılmasından doğan sorumluluk bu madde kapsamı dışında kalmaktadır.
Yargıtay 11. HD. 07.05.2005, 6697/3343 sayılı ilgili kararı şöyledir;
“… yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde aracın rıza ile elden çıktığı, emniyeti suiistimalin söz konusu olduğu ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 107. Maddesinin uygulama yeri bulunmadığı gözetilmek ve sonuca göre bir hüküm verilmek gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru bulunmamıştır.”
İşleten kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerden birinin, aracın çalınmasında veya gasp edilmesinde kusurlu olmadığını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. İşleten sorumlu olduğu durumlarda diğer sorumlulara rücu edebilir (KTK-m.107/1,c.3).(19. HD. 13.03.1998, 1045/1863) (17.HD. 28.03.2005, 4453/2893)
İşleten gerekli dikkat ve özeni gösterdiğini ispat ederek sorumluluktan kurtulabilir. Araç işleten, aracın çalınmasında veya gasp edilmesinde kusuru bulunmadığını her türlü delil ile ispat edebilir. (19. HD. 22.09.1993, 873/5720)
Avukat Mikail YEŞİL
Yeşil Law Office