Koronavirüsü Sebebiyle Kısa Süreli Çalışma Uygulaması Ve Kısa Süreli Çalışma Ödeneği
Koronavirüsü Sebebiyle Kısa Süreli Çalışma Uygulaması Ve Kısa Süreli Çalışma Ödeneği ile ilgi bilgilendirme yazısıdır.
Koronavirüs salgınının etkilerinden korunmak için normal çalışma faaliyetlerinin kısmen azalması yahut tamamen durması halinde iş yerinde kısa süreli çalışma söz konusu olabilecek ve Kısa Süreli Çalışma Ödeneğine hak kazanılacaktır. Böylece faaliyetine ara veren işyerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verilecek ve işverenlerin de maliyeti azalmış olacaktır.
18 Mart 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlıklar ile birlikte gerçekleştirilen Koronavirüsle Mücadele Eşgüdüm Toplantısında 19 maddelik, Ekonomik İstikrar Kalkanı adı verilen paketle, Kovid-19 salgınının etkilerini azaltmak için Kısa süreli çalışma uygulamasının başlayacağı da belirtilmiştir.
Bu kapsamda 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 2. Maddesi; “Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilir.” Şeklinde olup, kısa süreli çalışmanın şartları ile süresini göstermektedir.
Kısa Süreli Çalışma şartlarını daha geniş ifade ile anlamak gerekirse Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelikte “Zorlayıcı Sebep” kavramı “İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar” şeklinde ifadesini bulmuştur.
Bu tanımdan anlaşılacağı üzere tüm dünyayı ve ülkemizi saran Koronavirüs salgını da işverenden kaynaklanmayan, önceden kestirilmesi ve bertaraf edilmesi mümkün olamayan, dışsal etkiler sonucunda gelişen bir durum olması karşısında Kısa Süreli Çalışma yapılmasını gerektiren bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
İşveren Kısa Süreli Çalışma Kararını İŞKUR’a bildirecek, İŞKUR’dan gelen müfettişin incelemesi ve onaylaması ile Kısa Süreli Çalışma Ödeneğine hak kazanacaktır.
İşçilerin kısa çalışma yapabilmesi için 4447 sayılı kanuna göre, İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması gereklidir. Yani işçilerin kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olanlardan son 3 yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekmektedir.
7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun 41. Maddesiyle, 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 23 – 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir. Bu madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır.
Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.”
Günlük kısa çalışma ödeneği, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ı olarak belirlenmiş olup, bu miktar aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemeyecektir.
Avukat Mikail YEŞİL
Yeşil Law Office